پایان نامه رابطه ساختار سازمانی و سلامت نظام اداری اداره های دولتی

چکیده

اغلب صاحبنظران عقیده دارند که موفقیت یا شکست حکومت ها به چگونگی اجرای امور عمومی بستگی دارد. سلامت نظام اداری یکی از مباحث بسیار مهم در علم اداره امور عمومی می باشد. لذا همه حکومت ها سعی دارند تا نظام اداری ای کاملا شفاف و بدون وجود فساد دارا باشند. سلامت نظام اداری تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارد. هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه میان ساختار سازمانی و سلامت نظام اداری می باشد. جامعه آماری تحقیق کلیه کارکنان اداره های دولتی شهرستان اردستان می باشد. نمونه آماری شامل 279 نفر از کارکنان مورد نظر می باشد که بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند. داده های مورد نیاز به وسیله پرسشنامه جمع آوری شد. برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین پیچدگی و تمرکز با سلامت نظام اداری رابطه منفی و بین رسمیت و سلامت نظام اداری رابطه مثبت وجود دارد.

کلیدواژه ها: سلامت نظام اداری، فساد اداری، ساختار سازمانی، پیچیدگی، رسمیت، تمرکز

اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق

بدون برخورداری از یک دولت سالم و نظام اداری سالم و عاری از فساد دستیابی به توسعه امکان پذیر نیست. تأثیرات مثبت نظام اداری بر توسعه اقتصادی و سایر ابعاد توسعه منوط به سلامت نظام اداری است و در واقع نظام اداری سالم بستر مناسب را برای توسعه فراهم می آورد و به همین نحو فساد نظام اداری هزینه های اضافی سنگینی به جامعه و دولت تحمیل می کند، نظام اداری ناسالم می تواند به عنوان خورنده عظیم منابعی که باید صرف توسعه شود در آید و نه تنها توسعه را موجب نشود، بلکه همانند باتلاقی باشد که منابع را در خودش فرو می برد. فساد در نظام های اداری اغلب کشورها موجب آسیب رسانی جدی به توسعه و پیشرفت شده و در کشورهای در حال توسعه اهمیت، مهار و کنترل آن کاملاً برای سیاستمداران و مردم آن ها واقع و آشکار گردیده است، از این رو از جهت اهمیت پیامدهای فساد اداری به بخشی از مضار آن پرداخته می شود.

فساد مانع رشد رقابت سالم و باعث عقب ماندن تلاش ها در جهت کاهش فقر و بی عدالتی اجتماعی می شود. فساد اداری موجب تضعیف اعتقاد ملت ها به توانایی خویش و باعث ناامیدی و سرخوردگی نسبت به آینده قابل پیش بینی می شود.

با توجه به شرایط کشور ما ایران و وضعیت نظام اداری در آن و این که از معضلات اصلی دولت بحث ناکارآمدی نظام اداری و میزان بالای فساد اداری در ارکان مختلف این نظام می باشد - طبق درجه بندی میزان فساد در کشورهای مختلف توسط سازمانی شفافیت بین الملل ایران رتبه ای بهتر از یکصد و بیستم را از نظر برخورداری از فساد در بین کشورها مورد بررسی کسب نکرده است. این بیماری مزمن که به اذعان بسیاری از صاحب نظران می تواند باعث کاهش میزان اعتماد مردم به نظام اداری که ابزار اعمال حاکمیت دولت می باشد و نهایتاً کم شدن مشروعیت و بعضاً دگرگونی نظام سیاسی شود چرا که بسیاری از آنها، یکی از علل اصلی انقلاب اسلامی را وجود و آلودگی حکومت پهلوی و نظام اداری وابسته به آن به فساد می دانند به گونه ای که حتی خود رژیم قبل از فروپاشی ضرورت انقلاب اداری پی برده و تلاش در ایجاد آن داشت.

با توجه به این شرایط ضرورت آسیب شناسی نظام اداری و شناخت فساد اداری که یکی از معضلات و آسیبهای جدی این نظام می باشد بیش از پیش احساس می شود. بررسی و شناخت هر چه بیشتر این معضل و تلاش جهت کشف علتهای موجبه آن یقینا می تواند باعث افزایش کارامدی و سلامت نظام ادارای، افزایش رضایت مردم، کمک به توسعه هرچه سریعتر کشور و نهایتاً افزایش مشروعیت نظام اسلامی حاکم بر کشور خواهد گردید.

به دلیل اینکه نظام اداری سالم در توسعه اقتصادی تأثیرات بسزایی دارد، موضوع سلامت نظام اداری اهمیت زیادی پیدا می کند.

سلامت سازمانی

سلامت سازمانی به وضعی فراتر از اثر بخشی کوتاه مدت دلالت دارد؛به مجموعه ای از خصایص سازمانی نسبتاً پر دوام اشاره می کند. یک سازمان سالم، به این معنی، نه فقط در محیط خود پایدار می ماند، بلکه در دراز مدت قادر است به اندازه کافی با محیط خود سازگار شود؛ تواناییهای لازم را برای بقای خود پیوسته ایجاد کند و گسترش دهد.

فساد اداری

فساد رفتاری منحرف شده از وظایف رسمی یک نقش عمومی، به علت ملاحظات خصوصی (شخصی، خویشاوندان نزدیک، محفل خصوصی) و دستاورد های پولی و شغلی است.

ساختار سازمانی

ساختار سازمانی بیان می کند که چگونه وظایف تخصیص داده می شود، چه کسی به چه کسی گزارش می دهد و مکانیزمهای هماهنگی رسمی و الگوی تعاملی که افراد باید از آنها پیروی کنند را بیان می کند. ساختار سازمانی به عنوان یکی از اجزاء سازمان، از عناصر پیچیدگی، رسمیت و تمرکز تشکیل شده است.

پیچیدگی: مقصود از پیچیدگی، تعداد کارها یا سیستمهای فرعی است که درون یک سازمان انجام می شود یا وجود دارد. پیچیدگی را می توان از مجرای سه بعد عمودی، افقی وجغرافیایی سنجید.

رسمیت: حدی که یک سازمان برای جهت دهی رفتار کارکنانش، به قوانین، مقررات و رویه ها متکی است، رسمیت نام دارد.

تمرکز: در سلسله مراتب سازمانی، تمرکز به جاییکه اختیار تصمیم گیری در آنجا متمرکز است، اشاره دارد. هنگامی که تصمیم گیری ها در سطح بالای سازمانی گرفته می شود، آن سازمان را متمرکز می نامند و هنگامی که تصمیم گیری ها به سطوح پایینتر سازمان تفویض گردد، می گویند که سازمان غیر متمرکز است.

دستگاه دولتی: دستگاههایی هستند که بخشی از وظایف دولت را انجام داده و از بودجه عمومی کشور استفاده می کنند.